Rodziny z dziećmi, a tym bardziej samotni
rodzice przebywający z dzieckiem w Londynie,
znajdują się w znacznie trudniejszej
sytuacji finansowej i zawodowej niż ich
"samotni" rodacy.
Po pierwsze trudniej jest znaleźć
mieszkanie - nie każdy właściciel domu czy
przyszli współlokatorzy lubią dziecięce
harce i swawole. Po drugie trudniej jest
znaleźć pracę, trzeba bowiem pogodzić ją z
zapewnieniem dziecku należytej opieki,
często w zróżnicowanych godzinach. Po
trzecie - dochód maleje, bo albo się go nie
ma, gdy zostaje się w domu z dzieckiem, albo
trzeba zarobione funty przeznaczyć na
finansowanie niani czy przedszkola.
W przypadku samotnych rodziców,
wykonujących "typowe" prace Polaków w
Londynie, uzyskanie tygodniowych zarobków
umożliwiających przeżycie graniczy z cudem,
chociaż jest możliwe, zazwyczaj jednak
dzięki pomocy przyjaciół lub rodziny, albo
kosztem zdrowia własnego i dziecka.
Samotny rodzic zazwyczaj pracuje od rana
do nocy, a dziecko zaczyna odczuwać
samotność, przebywając kolejno w przedszkolu
i u różnych upiekunek. Zmęczeni pracą
rodzice w wolnych, bardzo rzadkich chwilach,
marzą tylko o położeniu się do łóżka... Ale
czy to jedyne wyjście?
Wraz z wejściem Polski do Uni
Europejskiej w różnych krajach, zwłaszcza w
Wielkiej Brytani, wiele dyskutowano o tym,
jak to system socjalny i podatkowy tego
państwa zostanie wyssany przez
nowoprzybyłych, głównie Polaków.
W praktyce jednak większość z nas nawet
nie wie, co nam przysługuje, czy cokolwiek
nam przysługuje, na jakich podstawach nam
przysługuje i jak się o to ubiegać.
Informacje (oczywiście po angielsku)
wprawdzie nie są zawiłe i są ogólnodostępne
w różnego typu instytucjach i Internecie,
ale trzeba najpierw do nich dotrzeć i je
zrozumieć, a następnie wykorzystać w
praktyce.
Wykorzystać nie oznacza tutaj
wykorzystywania kogokolwiek - w końcu
wybierając Anglię na swój dom, płacąc
różnego typu podatki i przywożąc tutaj
swoich potomków, nabieramy praw do
korzystania z różnego typu ulg i świadczeń.
Pytając o pomoc rodaków, nawet
przebywających tutaj długo, nie udało mi się
uzyskać żadnych konkretnych informacji.
Pytając (kilkakrotnie) o poradę w Social
Security zostałam odesłana do stron
internetowych, bo "nie są pewni, na jakich
zasadach traktować Polaków". W przedszkolu
mojej córki dostałam stos ulotek na temat
różnego typu zasiłków i ulg. Ostatecznie
usiadłam do Internetu, przestudiowałam co
się dało i oto co udało mi się ustalić.
Jeśli przebywamy w Anglii legalnie,
tzn. pracujemy (jesteśmy zarejestrowani w
Home Office, posiadamy NIN, płacimy
podatki), jesteśmy samozatrudnieni
(self-employement), pracowaliśmy legalnie
przez okres dłuższy niż 12 miesięcy i
straciliśmy pracę, możemy starać się miedzy
innymi o Child Benefit i Working Tax Credit
(jego elementem jest Child Tax Credit).
Osobom pracującym mniej niż 16 godzin
tygodniowo (w przypadku par - 30 godzin
tygodniowo, przy czym jedna z osób nie może
pracować więcej niż 24 godziny tygodniowo)
przysługują Income Support lub
Jobseeker's Allowance.
Można również starać się o Council Tax
Benefit i Housing Benefit.
Nie przysługuje nic osobom, które:
a) pracowały tutaj "w kawałku" krócej niż 12
miesięcy, straciły pracę i nie znalazły
nowej w ciągu 30 dni,
b) pracują tutaj nielegalnie,
c) nie pracują wcale.
Child Benefit przyznawany jest osobie
dorosłej, pod której opieką znajduje się
dziecko lub dzieci, do 16 roku życia dziecka
(lub dłużej, jeśli kontynuuje np.
pełnowymiarową edukację). Wysokość Child
Benefit nie jest zależna od zarobków i
oszczędności opiekuna - wynosi 16,50 funta
na tydzień na pierwsze dziecko i 11,05 funta
na tydzień na każde kolejne dziecko.
Warunkiem uzyskania Child Benefit jest
to, by dziecko i osoba ubiegająca się
przebywały na terenie Wielkiej Brytanii
(osoba ubiegająca się nie musi być rodzicem
dziecka), a osoba ubiegająca się o ChB musi
spełniać wyżej wymienione warunki związane z
legalnym zatrudnieniem i pobytem w Anglii.
Working Tax Credit (i jego element -
Child Tax Credit) przyznawany jest na
podstawie zeznań podatkowych osoby
pracującej legalnie na terenie Wielkiej
Brytanii (patrz wyżej). Jego wysokość zależy
od zarobków osoby (pary) ubiegającej się o
Tax Credits, od ilości dzieci, od kosztów
ponoszonych na opiekę/edukację dziecka.
Jeśli mamy partnera, który przebywa z
nami na terenie Wielkiej Brytanii (ważne
jest, iż jako partner rozumiany jest nie
tylko małżonek) podanie składamy razem. Do
300 funtów kary grozi za zatajenie faktu, iż
żyjemy w związku lub nasza sytuacja uległa
zmianie (otrzymaliśmy Tax Credit sami, a
nasz partner dojechał/wyjechał). Wysokość
WTC (w tym CTC) można ustalić wchodząc na
stronę internetową i wpisując własne dane.
Income Support przeznaczony jest
dla samotnych rodziców, osob
niepełnosprawnych lub osób opiekujących się
innymi (dziećmi, dorosłymi). Otrzymują go
Ci, którzy pozostają bez pracy lub pracują
do 16 godzin tygodniowo, mają niskie
zarobki, ich oszczędności nie przekraczają
8000 funtów i są w wieku 16 do 59 lat.
Nie jest to bezpośrednio pomoc na
dziecko, ale przysługuje między innymi
samotnym rodzicom i może znacznie ułatwić im
przeżycie.
W przypadku pełnych rodzin i osób
pełnosprawnych spełniających te same warunki
sytuacja wygląda inaczej. Muszą one aktywnie
poszukiwaś pracy (regularnie odwiedzać
Jobcentre) i do momentu jej znalezienia
otrzymywać mogą Jobseeker's Allowance.
Council Tax Benefit i Housing Benefit
związane są z opłatami za mieszkanie i
podatkiem płaconym od nieruchomości i
stanowią odrębne zagadnienie -
zainteresowanych odsyłam do stron
internetowych. Na stronach tych znajdują się
formularze, które można ściągnąć i
wydrukować, a po wypełnieniu wysłac na
podany adres. Niektóre formularze można
nawet wypełnić i wysłać "on-line", dosyłając
tylko pocztą konieczne dokumenty (np. akt
urodzenia dziecka).
Na stronach tych można znaleźć również
numery telefonów, pod które dzwoniąc
uzyskamy wszelkiego typu informacje oraz
zamówimy odpowiednie formularze na własny
adres.
Na koniec chciałam zachęcić wszystkich
londyńskich (i nie tylko) rodaków do
przesyłania na adres redakcji uwag i opisów
własnych doświadczeń związanych z omówionymi
przeze mnie CHB, WTC (CTC), IS czy JA.
Opisałam bowiem nasze teoretyczne możliwości
uzyskania różnego typu pomocy i ulg.
Niestety nie znalazłam w swoim otoczeniu
wielu osób otrzymujących cokolwiek poza
Child Benefit, na temat praktyki wiele
powiedzieć więc nie mogę. Z niecierpliwościa
oczekuję na informacje od czytelników!
Część zasiłków można otrzymać dopiero po
opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne
przez minimum rok. Niektóre z nich są
dostępne już w momencie podjęcia pierwszej
pracy. Należą do nich:
- *
Child Tax Credit;
- *
Child Benefit;
- *
Housing Benefit;
- *
Working Tax Credit
